Veranderend perspectief

Uitzicht, overzicht en inzicht…

Ik zit ’s ochtends, begin januari 2015, bij een vaal zonnetje te koukleumen aan de waterkant. Een reiger heeft zich tot aan het uiterste topje van een boom gemanoeuvreerd. Merkwaardig… meestal staan ze met beide benen op de grond. Tot ik mij realiseer dat alle lijnen zijn vastgevroren! Tja, voor een reiger is ijs als een “deksel op de snoeppot”, dus heeft de waterkant hem weinig te bieden. Vandaar dat hij een ander perspectief zoekt, misschien ligt het elders open?!

Zo gaat dat: de omgeving verandert en wij gaan ons anders gedragen. Dat werkt ook andersom, is wederzijds. Wij veranderen de wereld door ons handelen en vervolgens verandert ons handelen weer door die nieuwe wereld; oorzaak heeft gevolg en het gevolg wordt oorzaak. Innovatie is eigenlijk net zo’n soort van “gangbare evolutie”, maar dan met wat meer “tumult” beweging. Het is het moment waarop de mens de “werkelijkheid” op een wat andere wijze leert zien en deze opnieuw definieert. Net als die reiger dus, die noodgedwongen vanuit een ander “uitzicht” de wereld beschouwt, zo “overzicht” creëert en tot “inzicht” komt.

Zo verschuiven mensen “paradigma” (algemeen geaccepteerde zienswijzen), maar zijn het de omstandigheden of liever gezegd het bewustzijn ervan die hervormingen in gang zetten. De hair knoopten we eerst aan de haakbocht, maar dat beeld van die spuwende karperbek prikkelde de gedachte dat de boilie zo verbonden de haak weleens uit de bek zou kunnen kantelen. Et voila, de “blowback” werd geboren! 😉

Accupunctuur…

Nu gaat dit maar om een riggie… maar een “paradigma-shift” op grotere schaal is geen sinecure. Denk maar aan de tijd dat men dacht dat de aarde plat was of het centrum van het universum. Het heeft wat zweet en tranen gekost om dat andere perspectief geaccepteerd te krijgen. Niet iedereen komt even gemakkelijk die boom in, zal ik maar zeggen. Daarom is er ook die noodzaak tot “bewegingsruimte”. Lees: de juiste omstandigheden en tools om in die top van de boom te komen. En omdat de mens “motiele wezens” zijn, uit eigen energie in beweging kunnen komen, hebben ze eigenlijk alleen maar die omstandigheden en tools nodig. Klimmen doen we toch wel, we moeten alleen blokkades wegnemen. Werkt eigenlijk net zo als bij accupunctuur:

“…Door het strategisch plaatsen van naalden worden knelpunten opgeheven. Energie gaat weer stromen, geeft ruimte voor beweging. “Genezing” vindt plaats vanuit het lichaam zelf, zonder medicijnen. Ook worden niet symptomen bestreden, maar werkt het aan een integraal herstel. Het verhoogt de weerstand en verbeterd de samenwerking tussen verschillende organen. Verbetert dus de algehele conditie waardoor het lichaam zichzelf kan herstellen, lees in onze analogie: hoger kan klimmen…!”

Maar goed, hoe verhoudt accupunctuur zich nou in godsnaam tot het karpervissen?! Ik zal dit proberen duidelijk te maken aan de hand van datgene wat mij al jaren intensief bezig houdt: de boilie-industrie en de blokkades die ik er meen te herkennen.

Eerst een kleine opmaat…

In de afgelopen decennia is de handel in boilies rap gegroeid. Prikten wij eerst ons aasje keurig op de haak, met de introductie van de hair kwam ruimte voor nieuwe ontwikkelingen: de wereld van de boilie! Het geraffineerde balletje dat al snel niets meer te maken had met die schrale aardappel. Het zijn nu hele voedselpakketten, in mini formaat. Een soort astronautenvoer: alles wat het lichaam nodig heeft, samengeperst tot een klein balletje. Een delicatesse voor onze vriend. We zijn best goed geworden in het maken van deze “knikkers” en het aantal producenten groeit.

Boilies betekent handel en dus moeten we klanten “verleiden”. Dat doen we heel praktisch: we laten vissers zien dat je er vissen mee vangt en een beter bewijs bestaat niet… toch?! Het liefst grote vissen of in forse aantallen. Aanleiding dus tot succesverhalen in de media, als reclame in een lekker visueel jasje. “Thumbs up…”, niks mis mee en het werkt! Op deze wijze schuiven hele bergen boilies als zoete broodjes over de rollerbank. Elk met een eigen naam, mysterieus qua ingrediënten en getest door eigen consultants…

Prima verder, maar deze explosieve ontwikkeling draagt naar mijn mening drie hardnekkige eigenschappen die de bewegingsruimte “blokkeren” voor een meer innovatieve toekomst… lees: het vermogen om die boom in te klimmen!

De goudkoorts…

De handel lijkt op zoek naar zoiets als de “gouden boilie”. Ieder zichzelf respecterende producent gelooft diep van binnen in zijn eigen, unieke vondst. Mede daarom ook elk jaar die golf aan nieuwe boilies. Het zijn er steeds meer. Terwijl het toch echt een zoektocht naar de “heilige graal” is; eentje zonder einde dus. Logisch, want het vangen van vis is nu eenmaal meer dan alleen aas in het water gooien. De schakelketting is aanzienlijk en loopt door tot aan merkwaardige fenomenen als individuele preoccupatie. En gelukkig maar, want een dergelijke vondst zou eerlijk gezegd alle lol doen verdwijnen…!

Natuurlijk is een goeie boilie belangrijk, maar niet die garantie tot succes. Als er al zoiets zou bestaan, dan schuilt deze eerder in de visser zelf, die in staat is binnen het complexe veld de juiste keuzes te maken en praktiseert. En natuurlijk bestaan er stoffen waarvan bewezen is dat het vis trekt en hen doet eten. En natuurlijk, als een goede visser deze stoffen op een juiste wijze in de strijd gooit, zal hij of zij meer vangen, maar dat betekent niet dat er dan sprake is van “de beste boilie”! Het betekent dat er sprake is van goed aas dat op een juiste wijze in de desbetreffende situatie is ingezet. Knap natuurlijk, maar meer ook niet. Het is een kwaliteit die kan gelden voor een hele reeks aan goed aas. Tot aan die van levend-, supermarkt-, old school- of kunstaas toe.

Die “Gold-rush”, die fixatie, dient geen hoger doel, het blokkeert slechts ons flexibel denken en vermogen mee te bewegen met dat “dynamische” wat zo kenmerkend is voor moeder natuur!

“Secret service”…

Een tweede eigenschap is dat er veel en zeer verschillend over boilies wordt nadacht. Bij gerenommeerde partijen zelfs op een indrukwekkend (semi)wetenschappelijk niveau. Ook toont zich bij sommige dat talent om buitengewoon aantrekkelijk aas te maken… zie daar “de hand van de meester”. Hier en daar wordt er ook wat nageaapt, maar een kniesoor die daar op let. Veel boilies hebben zo prima eigenschappen en je vangt er vis mee!

De gemiddelde consument echter weet niet onder welke omstandigheden, waar en hoe precies. Wel dat de resultaten door mensen worden aangeprezen die vaak aan de waterkant toeven, hun vak verstaan en soms in opdracht werken van diegene die belang hebben bij een goed resultaat. Voor alle duidelijkheid, ik betwist hier geenszins de integriteit van de “consultant”, dat is ook niet interessant, ik wil alleen aangeven dat het proces en resultaat weinig transparant is. Het precieze aandeel van de boilie bij de vangst laat zich moeilijk controleren en de recepten zijn geheim!

En al kan je uiteraard de boilies zelf testen, daarmee ontwikkel je nog geen beter beeld van hoe de boilie is opgebouwd! Nogmaals, de recepten zijn geheim en zo ook de hoeveelheid van ingrediënten en onderlinge verhoudingen. Producenten leveren een soort “secret service”. Wij kopen ook eigenlijk geen boilies, wij kopen de belofte van het resultaat dat anderen ermee lijken te behalen. Het waarom, de inhoud dus, blijft achter slot en grendel, deze is “for some eyes only”! Commercieel gezien begrijpelijk, maar vanuit het oogpunt van innovatie (voor onze sport als geheel) mijns inziens een gemiste kans. Het ontbreken van transparantie vertroebelt de inhoudelijke discussie tussen vissers en negeert daarmee misschien wel de grootste bron voor nieuwe ontwikkelingen, namelijk de input van al die gebruikers. Wat op de voorgrond staat is speculatie en spionage! (Dat van die spionage zal overigens wel meevallen, maar ik vind het wel lekker klinken… 😉

“Appels en peren”…  

Als laatste wil ik de wijze benoemen waarop wij de producenten, hun boilies en ingrediënten met elkaar onderling vergelijken, “behandelen”. Eerlijk gezegd vind ik dit soms best beschamend! Ik vind net zo als iedereen dat je als visser kritisch moet zijn en je geld zorgvuldig moet uitgeven, maar kom op zeg! Zonder enige vorm van zelfreflectie worden hele bedrijfstakken gedemoniseerd tot sluwe geldwolven of domme kilo-knallers. Ik begrijp de frustratie, maar vaak is de toelichting veel te kortzichtig.

Natuurlijk zitten er “rotte appels” tussen en zijn er bedrijven die zich gewichtiger voordoen dan zou moeten, maar ja… welkom op de “vrije markt! Eentje die wij zelf creëren door die tomeloze zucht naar “goedkope deals”. Ik bedoel: vraag je een aap, dan krijg je een aap! En je kunt geen “eerlijke handel” drijven in een omgeving waar verder alles geheim is. Dat is dezelfde situatie als waar slagers hun eigen vlees keuren of waarom banken zo lekker functioneren…

Kritisch kijken is prima, maar houd het oordeel inhoudelijk of wat bescheiden. Zowel in het positieve als het negatieve, want er spelen zoveel meer zaken een rol bij de productie van boilies dan alleen het doel om er vissen mee te vangen. En die kan je niet zomaar overslaan. Denk aan het effect van de veranderende economie, de complexiteit van voorraadbeheer, het draaiproces, conventies binnen de markt, de concurrentie, individuele ambities, wetgeving, enzovoort. Al deze zaken oefenen invloed uit op keuzes die producenten maken ten aanzien van soorten ingrediënten, hoeveelheden ervan, verhoudingen, versheid, type leveranciers, enzovoort. Deze bepalen dus de inhoud van het product. Daarom schommelt de prijs per kilo tussen de € 2,- en € 20,- euro en dat komt echt niet alleen door een slimme inkoop! Jammer wel, want appels met peren vergelijken blokkeert het objectieve debat…

En voor alle duidelijkheid, duurder is natuurlijk niet per se beter! Maar daar gaat het ook niet om. De vraag is wat de criteria zijn die je als consument tot je beschikking hebt om een goed oordeel te kunnen vormen. Zolang vissers geen inzicht hebben in wat het voorgaande betekent voor de producent, en diezelfde producent dit alles (incl. zijn producten) in mysterie hult, dan zijn de enige tastbare criteria de prijs en de persoonlijke ervaring! Tja, dan wordt “concurrentie” opeens erg ingewikkeld. Zijn meningen gebaseerd op een beperkt palet aan argumenten. Want stel, je wilt iets extra’s leveren met ingrediënten die gewoon wat meer geld kosten, probeer dan maar eens de meerwaarde ervan te bewijzen. In de huidige markt maakt alleen de praktijk het verschil, maar daar spiegelt iedere producent dezelfde succesverhalen… en wat is dan waar of niet waar?!

Bij een serieus vergelijken hoort meer dan alleen de prijs en je persoonlijke mening of ervaring als referentie. Dan gelden ook al die verschillen tussen minder zichtbare thema’s die hoe dan ook een rol spelen bij de uiteindelijke weging van prijs & kwaliteit. En ik beloof je nu al: dat is geen “appeltje-eitje”!

Wat dan?

Is die liefde voor die “Gouden Boilie” dan zinloos? Moeten we alle geheimen vrijgeven? Mogen we alleen maar vergelijken wanneer we alle informatie kennen? Wel nee, natuurlijk niet! Al meen ik dat uiteindelijk meer flexibiliteit, transparantie en inhoudelijke kennis van processen en recepten (bij de gebruiker dus!) een hele stap vooruit is. Maar abrupt veranderen levert alleen chaos en dan zit straks iedereen in die boom en dat is nou ook weer niet de bedoeling…

Ik eindigde vorige keer met de gedachte dat naast bewustzijn en goede omstandigheden ook tools nodig zijn om tot meer innovatie te komen. En over die laatste hebben we het nog niet gehad. Die “tools”, nodig voor de transitie, die verandering. We kunnen niet alles in één keer anders doen, maar misschien wel langzaam per project tegelijk. Homeopathisch verdund, om nog maar eens zo’n medische term te gebruiken.

Maar goed, hierover meer de volgende keer…