Verschillende soorten karpers

Een aquarium met wel 200 karpers!

Er bestaat nog wel eens onenigheid op het sociale web over het benoemen van een karper. Is het nu een rijen, een volschub of toch ‘gewoon’ een spiegel? Feit is dat er, door instanties en individuele vissers, steeds meer prachtige karpers worden gekweekt en uitgezet. Of het uitzetten door individuen een slimme zet is valt overigens te betwisten (in verband met ziektes en stress bij oudere vissen etc. kan het namelijk nog wel eens mis gaan) maar dat terzijde. In dit overzicht bespreken we de verschillende soorten karpers die er zijn.

 

Advertentie:

  



Steeds meer soorten karpers

Door de met de hand geselecteerde vissen zien we op steeds meer verenigingswateren, maar ook openbare wateren, prachtig gevarieerde visbestanden ontstaan. En ook voor de witvissers worden regelmatig uitzettingen gedaan die zij met de feederhengel of vaste hengel kunnen vangen. Dit zijn in veel gevallen kruiskarpers, een kruising tussen een karper en een giebel. Voor de duidelijkheid, dit zijn dus geen echte karpers, net als de graskarpers, kroeskarpers en giebels. Mocht je twijfelen, een echte karper herken je aan de flinke baarddraden.

Nu zal het gros van de karpervissers de verschillen wel kunnen benoemen, maar voor hen die er moeite mee hebben plaatsen we hieronder de juiste benamingen van de verschillende soorten karpers.

Karpervissen
Paaiende karpers zien we ieder jaar, maar veel pogingen mislukken. Verantwoorde uitzettingen zijn daarom belangrijk. (foto Bas van Geffen)

Schubkarper

De meest voorkomende karper in het Nederlandse waterstelsel is nog steeds de schubkarper. Schubkarpers zijn prachtige vissen die, zoals het woord zegt over het hele lijf zijn voorzien van schubben. Doordat schubkarpers over dominante genen beschikken zullen er na een gemixte paai (schubkarper X spiegelkarper) hoofdzakelijk schubkarpers worden geboren. Hoe dat precies zit is vrij lastig beknopt uit te leggen, maar staat uitgebreid beschreven op de website van de Belangenvereniging Verantwoord Karperbeheer (BVK). Dit is trouwens een website die je zeker eens moet bezoeken, wat hij staat vol met interessante informatie over de karper in Nederland!

Hoewel de schubkarper nog steeds veel voorkomt, zien we dat er tegenwoordig steeds meer andere soorten karpers gevangen worden. Dit komt in de meeste gevallen door de succesvolle spiegelkarperprojecten (SKP), aangeslingerd door De Karper Sportvisserij Nederland (De KSN). Een goed teken,want voor een jaar of 30 geleden (in mijn jeugdige dagen) vingen we bijna geen spiegelkarpers!

Uit een staaf goud gesneden
Kevin Verelst met een prachtige schubkarper

Volschubspiegelkarper

Discussies genoeg over wat nu een volschub is. Vaak zien we op fora zoals Facebook dat er gevraagd wordt om een foto van een volschubspiegel te plaatsen. En dan zien we al snel dat mensen niet helemaal door hebben wat het fenomeen ‘volschub’ nu werkelijk is. Een volschubspiegel is over het gehele lijf voorzien van schubben, net als de schubkarper. Alleen hebben deze schubben, net als bij spiegelkarpers, verschillende groottes. Er mag, behalve op de buik, geen plekje huid meer te zien zijn aan beide zijden. Pas dan spreken we over een echte volschub.

Sander Schroer met een fantastische volschub
Sander Schroer met een fantastische volschub, één van de meest geliefde soorten karpers

Rijenkarper

De rijenkarper is ook een variëteit waar veel discussies over bestaan. Een perfecte rijenkarper heeft een complete rij met schubben lopen van de kieuwdeksel tot de staart, zonder onderbrekingen en verschillende in groottes. Vaak zien we echter dat deze rij schubben bestaat uit verschillende groottes, onderbroken wordt of dat hij slechts over de halve flank loopt. Helemaal fantastisch is een rijenkarper met een dubbele rij schubben onder elkaar van de kop tot staart!

Soorten karpers; rijenkarper
Heel veel strakker worden de rijtjes niet!

Leder- of naaktkarper

Dit is denk ik de meest zeldzame karper in dit rijtje. Een perfecte leder heeft GÉÉN schubben op zijn lijf, dus ook niet alleen een rijtje op de rug of naast de vin. Dit is dan ook de reden dat een lederkarper ook wel de naaktkarper wordt genoemd. Meestal is er wel ergens een schub te vinden, waardoor hij of zij onder de spiegelkarpers mag worden ingedeeld.

soorten karpers: lederkarper en naaktkarper
Zie jij de verdwaalde schubben?

Spiegelkarper

We hebben het hierboven al even over de succesvolle uitzettingen van spiegelkarpers gehad. De spiegelkarpers worden steeds fraaier qua schubbenpatroon, maar ook steeds minder ‘uniek’. Uniek in de zin van aanwezigheid dan, want waar je vroeger misschien zelden een spiegelkarper ving is het nu gemeengoed. Ik heb de spiegelkarper bewust als laatste in dit rijtje gezet, want alles wat afwijkt zoals hierboven beschreven staat kan als spiegel worden gezien.

Tom Lenters met een fantastische spiegel, gevangen op een chod
Tom met een prachtige spiegelkarper

Warrelschub

Ondanks dat de warrelschub en volschub veel op elkaar lijken, moeten we deze twee niet met elkaar verwarren. Er zijn veel overeenkomsten. Echter zijn de schubben van een volschub groter dan van de schubkarper. Ook heb je verschillende patronen op een schubkarper lijf. Je kunt een warrelschub het beste zien als een schubkarper waarvan de puzzelstukjes niet goed in elkaar zijn gezet. Warrelschubs komen niet veel voor. Vaak zijn er slechts kleine plekken op het lijf die een afwijkend schubbenpatroon hebben. Dit is soms genetisch, maar kan ook komen door een litteken na een beschadiging aan de huid (bijvoorbeeld snoek, meerval, aalscholvers of een motor van een boot).

Frank met een warrelschub
Frank met een warrelschub

Two tone

Een two tone bestaat zoals het woord aangeeft uit twee kleurtinten die meestal vrij abrupt wordt gescheiden door een verticale lijn. De kleurtinten wijken af van links naar rechts. Soms zien we vissers voorbij komen die een two tone claimen, terwijl het bijvoorbeeld een normale spiegelkarper is. Dan is de bovenkant zeer donker en de buik heel licht van kleur.

Soorten karpers: een two tone met een duidelijk opvallende scheiding in kleur
Een two tone met een duidelijk opvallende scheiding in kleur

Koikarper (of Koi)

We kennen ze wel van de prachtige koivijvers, vaak met prachtige opvallende kleuren of juist in één effen kleur. Koi hebben één ding gemeen, ze zijn uitgezet in onze wateren en worden er niet geboren. Koi zijn buiten de kleuren om volledig gelijk aan de gewone karper. Het gros van de koi in ons land is geïmporteerd uit landen als Japan en Israel. Het is zéér onverstandig om koi uit te zetten in een viswater. De kans op het overbrengen van ziektes is nog groter dan bij wilde en gekweekte karpers, maar daarnaast zal de koi ook gaan paaien met de andere karpers. Hierdoor ontstaan andere bloedlijnen en daarmee kan de toekomst van de karpers op een specifiek water in gevaar worden gebracht.

Een koi karper met een adembenemend gewicht van 23kg! (Hombeek)
Een koikarper met een adembenemend gewicht van 23kg! (foto afkomstig uit het infodocument VBK)

Ghostkarper

Aansluitend op bovenstaande komen we bij de zogenoemde ghostkarpers. Zo worden immers meestal de nakomelingen uit kruisingen tussen koikarpers en gewone karpers genoemd. Ze lijken het meest op de schubkarpers en spiegelkarpers, maar hebben een afwijkende kleur met vaak een vlekkerig patroon op hun kop en een vage kleur gemengd met donkere schubben. Hoewel het bijzondere karpers zijn om te zien is het vangen ervan een teken dat er iets niet goed is gegaan bij een paai. Nogmaals, zet zelf geen vis uit!

De aparte kleurstellingen worden vaak benoemd als 'ghost'
Spooky of niet?

Wat zijn geen soorten karpers?

In de inleiding heb ik het al besproken, maar er zijn een aantal vissen die weliswaar de naam ‘karper’ dragen, maar dit eigenlijk niet zijn. Dit gaat om de graskarper, grootkopkarper, kroeskarper, giebel en kruiskarper. Een echte karper is altijd te herkennen aan zijn (lange) bekdraden.

graskarper
Een graskarper

Wil je meer weten over alle vissoorten? Kijk dan eens in de Vissengids van Sportvisserij Nederland.

 

Advertentie:

 



2 reacties op “Verschillende soorten karpers

  1. Dennis zegt:

    Wat betreft de lederkarper, als deze een of meerdere schubben heeft kan het wel degelijk een leder zijn. De rugvin en anaalvin zijn wel altijd afwijkend bij leders (zie de Korda podcast van Simon Scott).

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *